تعویض لاستیک
ابتدا خودرو را درجای امن و بیخطر برده، ترمزدستی را کشیده و در دنده سنگین قرار میدهیم، جلو وعقب لاستیک محوری که نیاز به بازکردن ندارد را میبندیم. بعد لوازم تعویض را آماده نموده، جک را در محل اصلی زیر و یا داخل شاسی که نزدیک به لاستیک است قرار داده بهطوریکه صاف وعمود در روی زمین، محکم قرار بگیرد. حال همچنانکه لاستیک روی زمین است پیچهای آن را ضربدری شل نموده و بعد جک را با احتیاط بالا برده تا لاستیک فقط کمی از روی زمین بلند شود. پیچهای آن را درآورده و لاستیک جدید رامیگذاریم. پیچها را دوباره تا حد سفت شدن بسته، جک را پایین آورده، لوازم را جمع میکنیم و در آخر پیچها را محکم میکنیم.
ترکیدن لاستیک
لاستیک خودرو به سبب فرسودگی و یا نازک شدن کنارهٔ آن، فشار بیش از حد و یا تنظیم نبودن باد آن امکان ترکیدن بهخصوص در سرعتهای بالا را فراهم میسازد. ترکیدن لاستیک جلوی خودرو بسیار خطرناک است؛ چنانچه در سرعت بالا بترکد و ترمز ناگهانی گرفته شود امکان چپ شدن آن وجود دارد. همچنین کنترل آن بسیار مشکل و خطرناک است. درچنین وضعی باید فرمان خودرو را گرفته در غیر این صورت خودرو به یک سمت کشیده شده و حادثه میآفریند.
باتری
درموقع بررسی، آب مقطر را به آرامی ریخته و درموقع سفت کردن اتصالات، مواظب باشیم آچار روی آن نگذاریم و یا به بدنه اتصال نکند که امکان ترکیدن آن وجود دارد. بنابراین باید درموقع کار روی باتری درپوشهای آنرا باز نمود. ضربه زدن روی قطبها و دستاندازها میتواند باتری را خراب کند.
برف پاککن
روشن کردن برف پاککن در زمستان چنانچه تیغههای آن یخ زده باشد امکان سوختن آن و یا آتش گرفتن موتورآن در پی دارد پس قبلاً به وسیله آب ولرم تیغههای آن را آزاد کنیم.
بنزین
کشیدن بنزین از قسمت جلوی موتور بسیار خطرناک است. همچنین از گذاشتن آن درصندوق عقب باید خودداری کرد؛ زیرا در موقع جوش آوردن موتور ممکن است در اثر دست پاچه شدن به جای آب، روی موتور داغ ریخته باعث انفجار گردد.
پارک کردنها و فشار باد
- به هنگام پارک کردن مراقب باشیم که لاستیکها به کناره جدول کشیده نشوند؛ زیرا موجب نازک شدن آنها میشود و امکان ترکیدن را فراهم میسازد.
- پس از پارک کردن، ترمز دستی را کشیده و در دنده سنگین قرار میدهیم.
- فشار باد لاستیکها تاثیر زیادی در مصرف سوخت و عمر بیشتر آنها و دیگر قطعات موتور دارد. تنظیم باد آنها در زمانی که موتور خنک است باید انجام شود و قبل از حرکت باید بررسی شود.
زدن فرمان
زدن فرمان درسرعتهای بالا مربوط به بالانس نبودن چرخها است ولی درسرعت پایین مربوط به خرابی جلوبندی است و بسیار خطرناک است.
آلایندهها
از باز کردن شیلنگهای کولر چون حاوی سیال مُبِّرد (خنک کننده) تحت فشار است بایدخودداری کرد. اگر موتور، کمپرس و روغنسوزی دارد و یا اطاق منافذی دارد باید تعمیر کنیم. روشن کردن خودرو درفضای بسته (پارکینگ سربسته) بسیار خطرناک است زیرا گاز سمی مونواکسید کربن که از اگزوز خارج میشود، کشنده است.
در هنگام شستن
به هنگام شستن موتور خودرو بهوسیلهٔ پلاستیک روی قطعات برقی را بپوشانیم تا آب و یا رطوبت باعث سوختن آنها نشود.
بررسی ظاهری سالم بودن خودرو
بهوسیله بررسیهای ساده می توان از وضعیت سالم بودن خودرو با خبر شد.
اگزوز
دود آبی از اگزوز نشانه روغنسوزی است و موتور معیوب میباشد و دود سیاه علامت غنی شدن سوخت و مصرف بالای آن است یعنی موتور تنظیم نمیباشد. دود سفید همراه با تقطیرآب در زمان گرم بودن دلیل بر سوختن واشر سرسیلندر است. موتور را روشن کرده تا گرم شود. درب روغنریز موتور را برمیداریم اگر بخار روغن همراه با فشار خارج شود یعنی موتور کمپرس دارد. نرم و بی صدا کار کردن نشانه سالم بودن موتور است.
صدای گیربکس و دیفرانسیل
چنانچه به هنگام حرکت درهر یک از دندهها (به جز دنده آخر)، صدای زوزه شنیدیم گیربکس معیوب است. اگر این صدا در دندهٔ آخر و آن هم در در سرعت بالا شنیده شود، دیفرانسیل معیوب است. به هنگام حرکت و تعویض دنده نباید دنده صدا کند و نبایستی دندهها ناخواسته خلاص شوند.
اشتباهات رایج فنی در هنگام رانندگی
۱- نگهداشتن پدال ترمز در هنگام عبور از دستاندازها
این کار فشار زیادی را به سیستم فنربندی، اکسل و سیستم ترمز خودرو وارد میکند. نحوهٔ صحیح رد شدن از دستانداز به این صورت است که باید طوری برنامهریزی کنیم که تا قبل از رسیدن به دست انداز سرعت را کم کرده باشیم و در هنگام عبور از دست انداز ترمز به هیچ عنوان درگیر نباشد.
۲- بالا کشیدن ترمز دستی بدون نگه داشتن کلید آن
کشیدن ترمز دستی بدون نگهداشتن کلید آن باعث خرابی چرخدندههای آن و وارد آمدن فشار بیش از حد به سیم ترمز دستی میشود.
۳- عدم تعویض به موقع روغن گیربکس
واسکازین یا همان روغن گیربکس نیز مانند روغنهای دیگر نیاز به تعویض دارد که تعویض به موقع آن باعث روان کارکردن گیربکس، سلامت گیربکس و... میشود. کیلومتر تعویض آن بستگی به نوع روغن و گیربکس خودرو و شرایط کارکرد آن دارد.
۴- تعویض یکبار در میان فیلتر روغن
گاهی دیده شده که افراد فیلتر روغن را یک بار در میان تعویض میکنند و اکثراً همین افراد از فیلترهای با کیفیت پایین استفاده میکنند. این کار باعث میشود فیلتر عمل تصفیه را نتواند به صورت کامل انجام دهد و منجر به آسیبهای جدی به موتور خودرو میشود که بعداً متوجه میشویم اگر هربار فیلتر را عوض میکردیم و فیلتر مناسب جایگزین میکردیم چقدر از هزینهٔ تعمیر موتور و صرف وقت جلوگیری میشد.
۵- درجا گرم کردن ماشین به مدت طولانی
این کار نه تنها مفید نیست بلکه ضرر زیادی هم به موتور وارد میآورد. درجا کارکردن بیش از حد، باعث گرم شدن بیش از حد منبع اگزوز میشود و این گرما به موتور منتقل میشود که به نوبهٔ خود برای موتور ضرر دارد. در زمستان بهتر است نهایتاً یک دقیقه ماشین درجا کارکند سپس چند کیلومتر اولیه تا گرم شدن ماشین در حد مطلوب را با سرعت پایین طی کرد.
۶- پایین آوردن شیشه به جای استفاده کردن از کولر در اتوبان
چندی پیش یک آزمایش در مجله auto crose انگلستان انجام شد و نشان داد اگر یک خودرو در اتوبان کولرش روی درجهٔ یک فن روشن باشد مصرف سوختش از خودرویی که شیشه راننده آن ۴۰ درصد باز است کمتر است.
۷- خلاص نکردن دنده پشت چراغ قرمز و ترافیک
این کار باعث وارد آمدن فشار مضاعف روی دوشاخه کلاچ و گیربکس و ... میشود.
۸- گرفتن ترمز و کلاچ به صورت همزمان برای نگهداشتن خودرو
این کار خود باعث این میشود که متراژ ترمز افزایش پیدا کند؛ زیرا زمانی که کلاچ درگیر است از نیروی ترمزی موتور نیز استفاده میشود و زمانی که کلاچ و ترمز باهم فشار داده میشود خود باعث دیرتر ایستادن خودرو میشود. بهترین کار این است که ترمز را فشار داده وقبل از اینکه خودرو به لرزش بیافتد کلاچ را بگیریم.
۹- با سرعت پایین در لاین سرعت حرکت کردن و بالعکس
بسیار دیده شده که رانندگانی با سرعتهای بسیار پایین در لاین سرعت حرکت میکنند و در عوض رانندگانی با سرعتهای زیاد در لاینهای کناری حرکت میکنند که هر دو باعث ایجاد خطرات جبرانناپذیری میشوند.
۱۰- ریختن آب لوله کشی داخل رادیاتور
این کار باعث بهوجود آمدن رسوبات فراوان در رادیاتور، واترپمپ و موتور میشود و بسیار دیده شده که حتی باعث سوختن واشر سرسیلندر هم شده. بهترین کار این است که آب را جوشانده و بگذاریم تا سرد شود و دوباره آن را بجوشانیم. هرچه دفعات سرد شدن وجوشاندن بیشتر شود، آب سالمتر میشود. فقط دقت کنید هنگام ریختن ته آب به داخل رادیاتور از ریخته شدن رسوبات ته ظرف به داخل رادیاتور خودداری کنید. البته مایعهای آماده هم در بازار هست که البته روش اول قابل اطمینانتر است.
۱۱- ریختن آب لولهکشی داخل منبع شیشه شور
این کار باعث به وجود آمدن رسوبات فراوان در منبع ، شلنگها، نازل و پمپ آب آن میشود. برای تامین این آب هم می توان از روش بالا استفاده کرد: البته مایع های آماده هم در بازار هست.
۱۲- سنگین کردن بیش از حد خودرو
پر کردن صندوق عقب با وسایلی که به آن احتیاجی نیست باعث بالا رفتن مصرف سوخت میشود. حتیالامکان باید خودروی خود را سبک کنیم.
۱۳- نصب باربند در مواقعی که به آن نیاز نداریم
باربند را فقط باید زمانی ببندیم که به آن احتیاج داریم؛ زیرا وجود باربند باعث بالا رفتن مصرف سوخت حداقل به میزان ۱۰ درصد میشود.
۱۴- نشاندن کودک روی پای سرنشین جلوی خودروی ایربگدار
این کار بارها دیده شده که بسیار هم خطرناک هست و در یک تصادف کوچک اگر ایربگ باز شود حتما کودک خفه خواهد شد. بهتر است همیشه کودک روی صندلی مخصوص در ردیف عقب بشیند.
۱۵- استفاده از بنزین معمولی در خودروهای دارای مبدل کاتالیستی
بنزین های معمولی موجود در کشور، با اینکه روی پمپها نوشته بدون سرب ،اما باز هم مقدار زیادی سرب دارد که سرب موجود در آن قاتل مبدل کاتالیستی است و با توجه به اینکه بنزین سوپر کیفیت بهتری نسبت به بنزین معمولی دارد بهتر است از بنزین سوپر استفاده شود.
۱۶- دقت نکردن به سطح کیفی روغن موتور و تطبیق آن با سطح کیفی روغن توصیه شده توسط کارخانه
مثلاً چند وقت پیش دیدم که فردی در موتور پراید داشت روغن توتال ۵۰۰۰ میریخت و پس از اینکه به او توضیح دادم که سطح کیفی توتال ۵۰۰۰ sj است و روغن موتور سازگار با پراید sf یا sg است در انتخاب روغن خود تجدید نظر کرد.
۱۷- استفاده از نور بالا در مه
در شرایط مه آلود استفاده از نور بالا دید را کمتر میکند. در این شرایط نور خودرو باید روی نور پایین باشد و اگر خودرو مه شکن دارد باید آن را روشن کرد.
۱۸- خاموش نکردن خودرو پس از طی مسافت طولانی
این کار برای ماشینهای گازوییلی است نه بنزینی. بیشتر دیده شده رانندگان صبر میکنند تا فن خودرو خاموش شود سپس موتور را خاموش میکنند. این کار ضرر جدی به موتور وارد میکند. کارکردن بیش از حد باعث گرم شدن بیش از حد منبع اگزوز میشود و این گرما به موتور منتقل میشود که به نوبه خود برای موتور ضرر دارد. اگر خودرو بیش از اندازه گرم باشد، زمانی که خودرو را خاموش کنیم سیستم فن اتوماتیک روشن میماند و نیازی به روشن گذاشتن ماشین نیست.
۱۹- تکیه پا به کلاچ
بسیار دیده شده رانندگانی که وقتی حتی با دنده پنج در اتوبان حرکت می کنند پای خود را روی کلاچ تکیه میدهند و کلاچ کورس کامل خلاصی را طی میکند و این کار باعث فشار آمدن به گیربکس میشود.
۲۰- جلو آوردن بیش از حد صندلی
خیلی از افراد(البته بیشتر خانمها) فکر میکنند هرچه صندلی جلوتر باشد تسلط راننده بیشتر میشود و به اصطلاح دست فرمون خوب میشود.خیر اینطور نیست صندلی باید طوری باشد که راننده کاملا راحت باشد.
۲۱- گاز دادن قبل از خاموش کردن خودرو
این کار قبلاً در خودروهای کاربراتوری برای بهتر روشن شدن خودرو انجام میشد. ولی در خودروهای انژکتوری این کار مضر است؛ زیرا زمانی که شما گاز میدهید وسپس سوییچ را میبندید، مقداری بنزین نسوخته باقی میماند که خود باعث خرابی سوزن انژکتور و بد کار کردن خودرو در هنگام استارت زدن میشود.
۲۲- گاز دادن قبل از روشن کردن خودروی انژکتوری
این کار قبلا در خودروهای کاربراتوری برای بهتر روشن شدن خودرو انجام میشد. ولی در خودروهای انژکتوری این کار بیفایده است.
۲۳- پارک کردن خودرو خلاف جهت خیابان
زمانی که شما خودرویتان را مثلاً در سمت راست خیابان به صورت عکس پارک کنید، اگر خودرویی با خودروی شما برخورد کند شما مقصر حادثه شناخته میشوید.
۲۴- خاموش شدن خودرو به دلیل نداشتن سوخت
این کار در بعضی اوقات باعث سوختن پمپ بنزین میشود و اصولاً نباید گذاشت چراغ بنزین روشن شود؛ زیرا رسوبات و ناخالصیهای ته باک وارد مسیر سوخت میشود و باعث اختلال در کار پمپ بنزین، فیلتر بنزین و نهایتا انژکتور میشود.
۲۵- عدم کسب اطلاعات از افراد مطلع
پیش از نشستن پشت فرمان (برای اولین بار) حتما دو سه ساعت وقت بگذارید و از یک فرد مطلع در مورد مکانیزم حرکت خودرو سوال نمایید و با کلیات آن آشنا شوید. مثلا اینکه سیلندر چیست؟ گیربکس چیست؟ دیفرانسیل چیست؟ وزن خودرو حدوداً چقدر است؟
۲۶- عدم آشنایی با گزینههای خودرو
پس از کسب گواهینامه، این بار باید اطلاعات کافی را اختصاصاً در مورد خودرویی که قصد رانندگی پشت آن را دارید کسب نمایید. مثلاً باید بدانید که تک تک کلیدها، نشانگرها، و ابزار آلات خودرو چه کاری انجام میدهند.
۲۷- عدم تمرین با خودرو
وقتی احساس کردید کار با ترمز و کلاچ و گاز را کاملاً فراگرفتهاید، خودرو را به یک خیابان سربالایی برده (با شیب ۳۵-۴۵) سپس سعی کنید بدون استفاده از ترمز دستی و پدال ترمز، تنها با استفاده از پدال گاز و پدال کلاچ (در حالت دنده یک) خودرو را ثابت در جای خود نگه دارید. در صورتیکه به این مهارت دست نیافتید همچنان میبایست کار با پدالها را تمرین کنید.